Anna Eynard–Lullin (Πηγή: Wikipedia)H Anna Eynard–Lullin (1793-1868) γεννήθηκε, στις 26 Μαΐου 1793, στoν Δήμο Lancy του καντονιού της Γενεύης και ήταν το πέμπτο και τελευταίο παιδί του τραπεζίτη Michel Lullin de Châteauvieux και της Amélie Christine Pictet. Το πλήρες όνομά της ήταν Charlotte Adélaide Anne [1].
Το 1810, σε ηλικία 17 ετών, παντρεύτηκε με τον μεγάλο φιλέλληνα πολιτικό και τραπεζίτη Jean-Gabriel Eynard (1775-1863) [2]. Αρχικά το ζευγάρι κατοίκησε στο Cour Saint-Pierre και στη συνέχεια έχτισαν το Palais Eynard, όπου σήμερα στεγάζονται τα γραφεία του Διοικητικού Συμβουλίου της Γενεύης (Conseil Administratif de Genève).
Το 1820, το ζευγάρι υιοθέτησε ένα κοριτσάκι που γεννήθηκε στο Rolle και του έδωσαν το όνομα Σοφία (1817-1887) [3].
Η Άννα ήταν μία γυναίκα με ομορφιά και εξαιρετικές επικοινωνιακές δεξιότητες. Αξιοποιώντας τις αρετές της διαδραμάτισε έναν άτυπο διπλωματικό ρόλο υπέρ της υπόθεσης της Γενεύης, αφού στο σαλόνι της σύχναζε όλος ο διπλωματικός κόσμος της μεταναπολεόντειας Ευρώπης [4]. Έτσι, όταν ο Jean-Gabriel Eynard ορίστηκε εκπρόσωπος της Γενεύης στο Συνέδριο της Βιέννης (1814-1815) μαζί με τον François d’ Ivernois και τον θείο της Charles Pictet de Rochemont, η Άννα τους συνόδευσε και βοήθησε στην προώθηση των αιτημάτων της Γενεύης στο περιθώριο των συνομιλιών του συνεδρίου [5]. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει ο Charles Pictet de Rochemont σε επιστολές του, τον Ιανουάριο του 1815, σημειώνοντας ότι η Άννα όχι μόνο είχε επικοινωνία με τη Μεγάλη Δούκισσα Αικατερίνη, αλλά χόρεψε με τον Αυτοκράτορα της Ρωσίας και τον βασιλιά της Πρωσίας [6]. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την ίδια επιτυχία υποστήριξε τον σύζυγό της και στο συνέδριο του Aix-la-Chapelle (Άαχεν) το 1818 [7].
H φιλελληνική της δράση
Η Άννα Εϋνάρδου ήταν ένα πρόσωπο με κοινωνικές και πολιτικές ευαισθησίες. Αναδείχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες φιλελληνίδες στην Κεντρική Ευρώπη την περίοδο της Επανάστασης, καθώς ίδρυσε στη Γενεύη το Φιλελληνικό Κομιτάτο της περιοχής, το οποίο διοργάνωνε φιλελληνικές παραστάσεις, δεξιώσεις και ομιλίες, με σκοπό αφενός την ενημέρωση του κοινού για την Ελληνική Επανάσταση και αφετέρου τη συγκέντρωση χρημάτων, τροφίμων, ρούχων και φαρμάκων [8].
Το 1866, μάλιστα, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Ιωάννη Γαβριήλ Εϋνάρδου, με πρωτοβουλία της ίδιας και της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, φιλοτεχνήθηκε προτομή του Ελβετού φιλέλληνα, η οποία τοποθετήθηκε στον Εθνικό Κήπο, σε κοντινή απόσταση από την προτομή του φίλου του Ιωάννη Καποδίστρια [9]. Επίσης, το 1867 πρωτοστάτησε στη στήριξη της Κρητικής Επανάστασης (1866-1869) [10].
Το εσωτερικό του Palais Eynard, της κατοικίας των Εϋνάρδων. (Πηγή: collections.geneve.ch.)Η Άννα λόγω των διπλωματικών επαφών και γνωριμιών του συζύγου της είχε συνδεθεί με φιλία με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος την αναφέρει μάλιστα στην αλληλογραφία του, στέλνοντάς της συχνά χαιρετισμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καποδίστριας, μετά την εγκατάστασή του στη Γενεύη το 1822, σύχναζε στην έπαυλη των Εϋνάρδων. Επίσης, στο Palais Eynard είχαν φιλοξενηθεί κι άλλες σπουδαίες προσωπικότητες του ελληνικού απελευθερωτικού αγώνα, όπως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ο Μιχαήλ Σούτσος [11].
Το δώρο της στον Καποδίστρια
Η εσάρπα-ζώνη που δώρισε η Anna Eynard-Lullin στον Καποδίστρια. (Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)Λίγο πριν την αναχώρηση του Καποδίστρια για την Ελλάδα το 1827 η κυρία Εϋνάρδου τού προσέφερε ως δώρο μια όμορφη ολομέταξη ριγέ ζώνη σε μπλε και άσπρο χρώμα. Εξάλλου, ήταν συχνό φαινόμενο στους φιλελληνικούς κύκλους της εποχής να φτιάχνονται εσάρπες και ζώνες με τα χρώματα των Ελλήνων [12]. Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη ζώνη αυτή αντλούμε από επιστολές που έστειλε ο Καποδίστριας προς τον Ιωάννη Εϋνάρδο και οι οποίες εκδόθηκαν από τον Elie Ami Betant (1803-1871), γραμματέα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας.
Στις 28 Ιανουαρίου/9 Φεβρουαρίου 1828 ο Καποδίστριας γράφει επιστολή από την Αίγινα προς τον Ελβετό φίλο του στη Γενεύη. Στο τέλος του γράμματος, με τη μορφή υστερόγραφου, ο Κυβερνήτης της Ελλάδας εκφράζει τις ευχαριστίες του προς την Άννα Εϋνάρδου για την εσάρπα που του δώρισε: «Πείτε στην κυρία Εϋνάρδου ότι η μπλε με άσπρο χρώμα εσάρπα της εντυπωσιάζει και θα εντυπωσιάζει. Είναι το μόνο διακριτό στολίδι του Προέδρου της Ελλάδος» [13].
Επίσης άλλη μία αναφορά στη ζώνη της Άννα Ευνάρδου καταγράφεται σε επιστολή του Καποδίστρια από τον Πόρο προς τον σύζυγο της Άννας, με ημερομηνία 2/14 Ιουλίου 1828. Σε αυτήν ο Καποδίστριας ανέφερε χαρακτηριστικά: «Φιλώ τα χέρια της κυρίας Εϋνάρδου και την παρακαλώ να σκεφθεί για μία νέα ζώνη για τον πρόεδρο, αυτή που φοράω αρχίζει να είναι πια πολύ χρησιμοποιημένη, ωστόσο δεν θα την αποσύρω με τα παλιά ρούχα. Δείτε πως ασχολούμαι επίσης με την εμφάνιση, ως μια καλή υπόσχεση» [14].
H ζώνη του Ιωάννη Καποδίστρια σήμερα βρίσκεται στη συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με αριθμό καταλογράφησης 2169 και εκτίθεται στην περιοδική του Έκθεση «Επανασύσταση “21». Η ζώνη δωρίθηκε στο ΕΙΜ από το Ναυτικό και Απομαχικό Ταμείο στο οποίο είχε δοθεί από απόγονο της οικογένειας Καποδίστρια [15].
Οι τάφοι του Ιωάννη Εϋνάρδου (αριστερά) και της Άννας Εϋνάρδου (δεξιά) στη Γενεύη. (Πηγή: Wikipedia)Τα τελευταία της χρόνια
Μετά τον θάνατο του συζύγου της η Άννα Εϋνάρδου συνέχισε το πλούσιο φιλανθρωπικό της έργο. Με πρωτοβουλία της ιδρύθηκε στη Γενεύη αναρρωτήριο θηλέων, γηροκομείο και σχολεία. Επιπλέον, προσέφερε 30.000 φράγκα (τωρινά 18.700 ευρώ περίπου) στο νοσοκομείο της Γενεύης [16]. Η Ελβετή φιλελληνίδα πέθανε σε ηλικία 75 ετών, στις 30 Οκτωβρίου 1868, και τάφηκε στο νεκροταφείο Cimitière des Rois της Γενεύης, δίπλα στον τάφο του άνδρα της.
Γιώργος Γιαννίκος - Μάγδα Μπαλαφούτη
Ευχαριστούμε θερμά το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο για την παροχή πληροφοριών για τη σύνταξη του αφιερώματος αυτού καθώς και την ιστορικό και επιμελήτρια του Μουσείου κυρία Ζυγούρη Νικολέττα για τη βοήθεια και τη συνεργασία της.
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
[1] Dommen, B. & Dommen, C. (2014). Mademoiselle de trop. Genève: La Joie de lire, p. 5.
[2] Ghervas, S. & Herrmann, I. (2005). Anna Eynard-Lullin (1793-1868). In D. Ziegler & N. Tikhonov (Eds.), Les femmes dans la memoire de Genève. Geneva: S. Hurter, p. 82
[3] Ghervas, S. (2008). Réinventer la tradition: Alexandre Stourdza et l’Europe de la Sainte-Alliance. Paris: Honoré Champion, pp. 505-509.
[4] Ζυγούρη, Ν. (2021). Mme Anne Eynard-Lullin et Ioannis Capodistrias (Ανάρτηση στο Facebook).
[5] Blandin, Β. (2021). Άννα Εϋνάρδου-Λυλλέν, πρέσβειρα γοητείας στη Βιέννη. Στο B. Blandin & Pajor, F. (Eds.), Γενεύη και Ελλάδα: Μία φιλία στην υπηρεσία της ανεξαρτησίας. Αθήνα: Μέλισσα, σελ. 44.
[6] Pictet de Rochemont, C. (2010). Lettres ecrites a sa famille pendant ses missions diplomatiques – A bale aupres des souverains allies, au premier Congres de Paris, au Congres de Vienne, au second Congres de Paris et a Turin (1814-1816). Genève: Fondation des archives de la famille Pictet, Ανακτήθηκε από: https://www.archivesfamillepictet.ch/
[7] Ghervas, S. & Herrmann, I., ό.π., σελ. 82.
[8] Πιπιλή, Φ. (2021, Μάρτιος 30). Φιλελληνισμός γένους θηλυκού. Καθημερινή. Ανακτήθηκε από: https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/561310141/filellinismos-genoys-thilykoy/
[9] Προτομή Ιωάννη Γαβριήλ Εϋνάρδου. Ανακτήθηκε από: https://topoimnimis.keni.gr/index.php/el/mnimeia/item/160-protomi-ioanni-gavriil-eynardou
[10] Πιπιλή, Φ., ό.π.
[11] Ελβετικός Φιλελληνισμός (2015, Νοέμβριος 2015). Ανακτήθηκε από: https://www.mfa.gr/switzerland/ellada/ellada-kai-elvetia/elbetikos-philellenismos.html
[12] Ζυγούρη, ό.π.
[13] Bétant, E-A. (1839). Correspondance du comte J. Capodistrias, président de la Grèce (Vol. A). Genève: Abraham Cherbuliez et Ce, Libraires, p. 400.
[14] Bétant, E-A. (1839). Correspondance du comte J. Capodistrias, président de la Grèce (Vol. B). Genève: Abraham Cherbuliez et Ce, Libraires, p. 222.
[15] Ζυγούρη, ό.π.
[16] Dommen, B. & Dommen, C., ό.π.