Αφροαμερικανικός φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση - Ομιλία στην ΕΜΝΕ
Την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2024 στα γραφεία της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού (ΕΜΝΕ) στην Αθήνα (Ζωσίμου 11) πραγματοποιήθηκε παρουσίαση με θέμα τον Αφροαμερικανικό φιλελληνισμό στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης με ομιλητή τον Γιώργο Γιαννίκο, διαχειριστή της σελίδας «Φιλέλληνες της Ιστορίας». Συζητήτριες της παρουσίασης ήταν η κυρία Μαρία Δαμηλάκου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορία της Αμερικανικής Ηπείρου στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, και η κυρία Άννα Καρακατσούλη, Καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Πολιτισμού στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Η πτώση των Ψαρών» στα θέατρα της Βόρειας Ιταλίας (1835-1836)
Η καταστροφή των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824 αποτέλεσε ένα από τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης που συγκλόνισε τους λαούς της Ευρώπης και τόνωσε το φιλελληνικό κίνημα τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το δράμα και η αυτοθυσία των Ψαριανών ενέπνευσε πλήθος καλλιτεχνών του 19ου αιώνα, οι οποίοι μέσα από τα έργα τους μνημόνευσαν την καταστροφή του νησιού φιλοτεχνώντας πίνακες, γράφοντας ποιήματα ή ανεβάζοντας χορευτικές ή θεατρικές παραστάσεις.
Ένα από τα έργα αυτά ήταν ο χορός (ιταλικό θεατρικό είδος “Ballo”) «La caduta d’ Ipsara - Ballo eroico-tragico in cinque atti» που γράφτηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1830 από τον Ιταλό καλλιτέχνη Luigi Astolfi. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά τις Απόκριες του 1835 στο Teatro Grande (ή Teatro Verdi) της Τεργέστης, ενώ ένα χρόνο αργότερα παίχτηκε στο Teatro della Concordia της Κρεμόνα και στο Teatro Carlo Felice της Γένοβα, αποσπώντας θετικά σχόλια από τον τύπο της εποχής.
Το Πάσχα του 1825 μέσα από τα μάτια του γιατρού του Λόρδου Βύρωνα
Οι καταγραφές των φιλελλήνων που ταξίδεψαν στην επαναστατημένη Ελλάδα και τα βιβλία που εξέδωσαν με τις εμπειρίες τους αποτελούν σημαντικές ιστορικές πηγές, καθώς μας προσφέρουν εικόνα και γνώση, όχι μόνο για τα επαναστατικά τεκταινόμενα, αλλά και για τον τρόπο ζωής, τα έθιμα και τις γιορτές των Ελλήνων τη δεκαετία του 1820.
Πώς εορταζόταν το Πάσχα στα χρόνια του Αγώνα; Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου και τον εορτασμό της Ανάστασης μας παρέχει ο Βρετανός φιλέλληνας Julius Millingen, ο οποίος τη Μεγάλη Εβδομάδα του 1825 βρισκόταν στο Ναύπλιο.
Αδέρφια φιλέλληνες που πολέμησαν στην Ελληνική Επανάσταση
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης πλήθος εθελοντών στρατιωτών και αξιωματικών, κυρίως από την Ευρώπη, προσήλθαν στην επαναστατημένη Ελλάδα προκειμένου να συνδράμουν στον αγώνα των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών. Υπολογίζεται ότι περίπου 1.500 ένοπλοι φιλέλληνες πολέμησαν τα χρόνια εκείνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Ανάμεσα στους στρατιώτες φιλέλληνες εντοπίζουμε 4 ζεύγη αδελφών. Πρόκειται για τα αδέλφια Bassano, τους αδελφούς Beck, τα δίδυμα αδέλφια Fels και τους Seiger. Σημαντικές πληροφορίες για τα πρόσωπα αυτά αντλούμε από τον κατάλογο των φιλελλήνων του Ερρίκου Φορνέζη καθώς και από το βιβλίο «Και πάλι μια Ελεύθερη Ελλάδα» του διακεκριμένου φιλέλληνα καθηγητή William St Clair.